De waarde van het woord

Literatuur in de 19e eeuw was geen vrijblijvend vermaak. Schrijvers wilden de maatschappij verbeteren door aandacht voor sociale problemen, maar ook door aansluiting te zoeken bij internationale kunstbewegingen. Literatuur als middelaar tussen ideaal en werkelijkheid. Rond 1880 keren nieuwe jonge schrijvers zich tegen deze generatie en literatuur wordt weer iets voor een kleine groep geestverwanten.



Marita Mathijsen vertelt op inspirerende wijze over de veranderingen in die tijd. Daarbij legt zij dwarsverbanden tussen schilderkunst en letterkunde, tussen boekproductie en onderwijs, tussen politiek en literatuur. Met aandacht voor o.a. Bilderdijk, Van Lennep, Beets, Bosboom-Toussaint, Multatuli, Kloos en Gorter.



Inhoud

College 1. Vroege romantiek, 1800-1830

Hoofdstuk 1. De term Romantiek en de internationale context

Hoofdstuk 2. Vroege Hollandse romantiek

Hoofdstuk 3. Willem Bilderdijk en zijn invloed



College 2. Hoe functioneert de literatuur?

Hoofdstuk 4. Functieopvattingen van literatuur

Hoofdstuk 5. Nationalisme

Hoofdstuk 6. Historisme: het verleden in de literatuur



College 3. Jong Holland, 1830-1840

Hoofdstuk 7. De gouden jaren

Hoofdstuk 8. De Gids en het ontstaan van de literaire kritiek

Hoofdstuk 9. De Zwarte Tijd en de kritiek op de romantiek



College 4. Het realisme, 1840-1860

Hoofdstuk 10. Het vroege realisme en de Camera Obscura

Hoofdstuk 11. De grote veranderingen

Hoofdstuk 12. Humor en kritiek: Piet Paaltjens en De Schoolmeester



College 5. Literaire veranderingen in aantocht, 1860-1885

Hoofdstuk 13. Wegbereiders: J.J. Cremer, Multatuli, Conrad Busken Huet

Hoofdstuk 14. Naturalisme

Hoofdstuk 15. De aanloop naar de Tachtigers



College 6. De Nieuwe Gids, haar ondergang en nieuwe wendingen, 1885-1900

Hoofdstuk 16. De Nieuwe Gids en de toppen van Tachtig

Hoofdstuk 17. Willem Kloos en de ondergang van De Nieuwe Gids

Hoofdstuk 18. Het symbolisme en de gemeenschapskunst